82 rocznica deportacji Polaków na Sybir

 82 lata temu, 10 lutego 1940 roku rozpoczęła się pierwsza masowa deportacja Polaków na Sybir w czasie II wojny światowej, przeprowadzona przez NKWD.

Do czerwca 1941 r. władze Związku Sowieckiego, okupującego tereny II Rzeczypospolitej, zorganizowały cztery wywózki na Wschód obywateli polskich różnych narodowości.

  Pierwsza z deportacji objęła głównie rodziny urzędników państwowych, m.in. sędziów, prokuratorów, policjantów, leśników, właścicieli ziemskich, a także wojskowych, w tym uczestników wojny polsko-bolszewickiej. Wywożeni trafiali w okolice Archangielska oraz do Irkucka, Kraju Krasnojarskiego i Komi. Była ona największą wywózką- dotyczyła ok.140 osób- i najbardziej tragiczna pod względem  liczby ofiar. Deportowano wtedy m.in. wielu mieszkańców Białegostoku i okolic.   

    Historycy szacują, że w sumie na Syberię wywieziono od 300 tysięcy do ponad 1 mln osób. Wielu z deportowanych nie przetrwało podróży, wielu nigdy nie wróciło z zesłania.

   Deportacje ludności polskiej w głąb ZSRS z lat 1940–1941 nie były ostatnimi. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 roku na teren okupowanej przez Niemców Polski warunków życia w surowym klimacie syberyjskich stepów doświadczyli m.in. wywiezieni do łagrów żołnierze AK oraz ludność cywilna z zajętego przez Sowietów terytorium. Dużo deportowanych wróciło do kraju w ramach przeprowadzanych do końca lat 50. akcji repatriacyjnych

Wojewoda podlaski, pan Bohdan Paszkowski, powiedział:

- Wspominając ten dzień, musimy myśleć o ofiarach, o rodzinach, o osobach, których dotknęły deportacje. Była sroga zima – przewieziono je głównie w północne rejony Związku Sowieckiego, gdzie warunki przebywania były bardzo trudne. Sam transport odbywał się w nieludzkich okolicznościach – wiele osób go nie przeżyło. Ta historia tworzy naszą współczesność, powinna być przekazywana z pokolenia na pokolenie –

Wydarzenia z 1940 roku upamiętnia w Białymstoku pomnik - Grób Nieznanego Sybiraka oraz Bohaterski Matkom Sybiraczkom

Zachęcamy :

do zapoznania się z prezentacją,

do posłuchania kolędy patriotycznej https://www.youtube.com/watch?v=QlJnLCs9J4E

do odwiedzenia Muzeum Pamięci Sybiru

Muzeum Pamięci Sybiru  https://sybir.bialystok.pl/

W imieniu zespołu historyków

A. Białogórzec 

M.Jabłońska